Τεύχος Τρέχoν

EDITORIAL

Ένα ακόμη τεύχος της ιστορικής επιθεώρησης Εικοστός Αιώνας είναι από σήμερα διαθέσιμο στους αναγνώστες και τις αναγνώστριες, με πλούσιες συνεισφορές νεότερων ερευνητών, οι οποίες εξετάζουν ποικίλες πτυχές της ιστορίας του περασμένου αιώνα. Την ίδια στιγμή, μια παράλληλη δραστηριότητα των ανθρώπων…

Περισσότερα

ΑΡΘΡΑ

«Παλαιοί και νέοι εχθροί» του κράτους: Τιμωρημένοι αιρετοί προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας

Στο παρόν άρθρο διερευνώνται περιπτώσεις κατά τις οποίες η κεντρική διοίκηση δεν περιορίστηκε σε απλή παρέμβαση στις υποθέσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά προχώρησε στην επιβολή κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένης της παύσης αιρετών εκπροσώπων. Η πρακτική αυτή ενδέχεται να αλλοίωσε τη λαϊκή βούληση,…

Η «Βάση της αναγεννημένης Ιταλίας στην Ανατολική Μεσόγειο»: Η προπαγανδιστική προβολή της Ρόδου και του έργου της τοπικής ιταλικής διοίκησης προς όφελος της ιταλικής ισχύος (1922-1936)

Η αξιοποίηση του ιστορικού παρελθόντος για λόγους προπαγάνδας δεν ήταν κάτι καινούργιο, όταν οι Ιταλοί, τον Μάιο του 1912, ολοκλήρωναν την κατάκτηση των Δωδεκανήσων στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, σε μια περιοχή υψηλού στρατηγικού ενδιαφέροντος. Ο ίδιος o ιταλοτουρκικός πόλεμος, στο πλαίσιο…

Η Αθήνα του ελληνοϊταλικού πολέμου μέσα από τα «Δελτία Πληροφοριών» της ΕΟΝ

Η καθημερινότητα των αστικών κέντρων σε περιόδους έκτακτων συνθηκών συνιστά ένα δημοφιλές και αναπόσπαστο τμήμα της ιστοριογραφικής παραγωγής για τις μεγάλες στρατιωτικές συρράξεις. Η διαπίστωση αυτή αποκτά ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν εστιάζει στις πρωτεύουσες των εμπόλεμων κρατών, τον αδιαμφισβήτητο «πυρήνα»…

Ο νομάρχης Ηρακλείου και μετέπειτα γενικός διοικητής Κρήτης Ιωάννης Πασσαδάκης: γερμανόφιλος, αντικομμουνιστής ή και τα δύο;

Η παρούσα μελέτη έχει ως αντικείμενο την πολιτική ζωή και δράση του γερμανομαθούς δικηγόρου Ιωάννη Πασσαδάκη (1890-1953), ο οποίος διετέλεσε νομάρχης Ηρακλείου (Ιούλιος 1941-Ιανουάριος 1943) και υπουργός-γενικός διοικητής Κρήτης (Ιανουάριος 1943-Σεπτέμβριος 1944) κατά τη γερμανική Κατοχή. Ο Πασσαδάκης δεν επέλεξε…

«…εκ της τέφρας ανεπήδησεν μια νέα τελείως πόλις…»: Διαμόρφωση του δημόσιου χώρου στον Πειραιά και αντιλήψεις περί εκσυγχρονισμού, 1967-1973

Η έκρηξη των μνημονικών σπουδών τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα σηματοδότησε μια στροφή στην ιστοριογραφία, που ανέδειξε την ιστορικότητα των αναμνήσεων και αναπαραστάσεων του παρελθόντος και οδήγησε στην επανεξέταση της έννοιας του χώρου. Πρόκειται για τη «χωρική στροφή», η…

Οι διαιρέσεις και τα εγχειρήματα της υπέρβασης των μετεμφυλιακών αποκλεισμών και της διαχείρισης της ιστορικής μνήμης στη Μεταπολίτευση (1974-1989)

Το μεγαλύτερο διάστημα της πρώτης δεκαπενταετίας της Μεταπολίτευσης (1974-1989) χαρακτηρίστηκε από την ευρεία πολιτική και κοινωνική ενεργοποίηση γύρω από τα αιτήματα και τις προσδοκίες για εκδημοκρατισμό. Οι προσδοκίες αυτές, σε συνδυασμό με τη διαχείριση της συλλογικής μνήμης, συγκρότησαν στο παραπάνω…

Αναπαραστάσεις της μνήμης της δεκαετίας του 1940 στον αθηναϊκό δημόσιο χώρο: Η περίπτωση των μνημείων του Περιστερίου

Το παρόν άρθρο διερευνά τους τρόπους πρόσληψης και αναπαράστασης της μνήμης της δεκαετίας του 1940 στον αθηναϊκό δημόσιο χώρο. Διατρέχοντας μια περίοδο που εκκινεί από τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και φτάνει μέχρι σήμερα, το άρθρο εστιάζει στα μνημεία…

Ο μυστικιστικός εθνικισμός του περιοδικού Δαυλός και η γέννηση της σύγχρονης ελληνικής συνωμοσιολογίας και της παραδοξολογίας περί των απαρχών του έθνους

Το αρχαιολατρικό περιοδικό Δαυλός από τα πρώτα του τεύχη κιόλας, το 1982, φέρει τον υπότιτλο «Μηνιαίο ιδεολογικό περιοδικό των Ελλήνων». Λίγο αργότερα θα υιοθετήσει το «Μηνιαίο περιοδικό πολιτικής αξιολογίας», πριν καταργήσει εντελώς τους υποτίτλους. Δεν κρύβει επομένως καθόλου ότι αποτελεί,…

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ

Η αντιπολίτευση στη δύση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στην ανατολή της Τουρκικής Δημοκρατίας

Χριστίνα Φίλιου, Τουρκία: Η αντιπολίτευση στην ιστορία, μτφρ. Άννυ Σπυράκου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2023, σελ. 304

Περισσότερα
Κορέα: Ένας «ξεχασμένος» πόλεμος και οι Έλληνες μαχητές του

Γιώργος Α. Καζαμίας, Η Ελλάδα και ο Πόλεμος της Κορέας, Εκδόσεις Εστία, Αθήνα 2022, σελ. 230

Περισσότερα
Ελληνικές διασπορικές Κοινότητες: Το παράδειγμα της Μελβούρνης

Γεωργία Χαρπαντίδου, Σάρκα και οστά της μακρινής πατρίδας: Η ιστορία της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας από την ίδρυσή της μέχρι το 1972, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2022, σελ. 296

Περισσότερα
Do Bulgarian Communists Dream of Electric Sheep?

Victor Petrov, Balkan Cyberia. Cold War Computing, Bulgarian Modernization, and the Information Age behind the Iron Curtain, The MIT Press, Κέμπριτζ, Μασαχουσέτη, 2023, σελ. 425

Περισσότερα
Για μια ηθική της μαρτυρίας: Τα βασανιστήρια της ΕΣΑ και το παράδειγμα του Δημήτρη Σερεμέτη

Δημήτρης Σερεμέτης, Βασανιστήρια στην ΕΣΑ. Ένα σενάριο (χωρίς πλατεΐτσα στην Κοκκινιά), Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2024, σελ. 242

Περισσότερα